شفقنا زندگی- دکتر ایمانی جاجرمی معتقد است: باید در کنار تیم های پزشکی برای مبارزه با کرونا، گروه هایی از جامعه شناسان و روانشناسان باشند تا در این مسیر کمک کنند با همین مشارکت و همراهی می توان مبارزه را به خوبی پیش برد ولی با شکاف بی اعتمادی و عدم اطاعت و بی توجهی به قوانین و مقررات باعث می شویم ویروس در شعاع بیشتری تاثیر گذار باشد. حتی کلماتی که در ادبیات مسئولین به کار می رود اهمیت دارد. مثلا تعطیلی در میان مردم تهران به معنای رفتن به شمال است ولی وقتی از تعلیق فعالیت ها حرف زدید یعنی تعطیل نکرده ایم ولی فعالیت ها بنا به دلایلی تا زمانی متوقف شده است.
متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا زندگی با دکتر حسین ایمانی جاجرمی، جامعه شناس و استاد دانشگاه تهران را می خوانید:
 کشور ما در مواجهه با بیماری کرونا در وضعیتی بحرانی قرار دارد در چنین شرایطی چه حمایت هایی می توان از مردم جامعه بخصوص اقشار آسیب پذیر داشت؟
شهرداری ها و اتحادیه های صنفی، تشکل های کارگری و شورایاری محلات می توانند برای کمک به مشاغل آسیب پذیر نقشی پررنگ داشته باشند
تعداد زیادی از گروههای اجتماعی از جمله کودکان کار و زباله گردها و کارگران شهرداری نیاز به توجه ویژه دارند، گفت: این مشکلی عمومی است و شامل همه کشور ها می شود. مقاله ای در نیویورک تایمز نیز به این موضوع اشاره داشت، چون هیچ پرداختی بابت عدم حضور در محل کار و ماندن در خانه نمی شود و نویسنده پیشنهاد کرده بود دولتها برای این موضوع توجهاتی داشته باشند. به نظر من بیمه اهمیت زیادی دارد اگر نظام بیمه فراگیر داشتیم و یا چتر بیمه را گسترش می دادیم بحران مالی در چنین شرایطی اوج نمی گرفت، چون درآمد بسیاری کم و یا حتی قطع شده است و شاید حتی توانایی تهیه غذا را نداشته باشند. شهرداری ها و اتحادیه های صنفی و تشکل های کارگری و شورایاری محلات می توانند در این مرحله نقشی پررنگ داشته باشند. چون این سازمان ها می توانند اتصال افراد به نظام اجتماعی را برقرار کنند. این سازمانها در مواقع بحرانی می توانند به عنوان واسطه عمل کنند ولی دولت و بانکها باید منابع این کار را فراهم کنند، چنین کاری در قالب سیاست های اجتماعی قابل انجام است چون امروز همان روز مبادایی است که صندوق هایی برای آن پیش بینی شده است.
 جامعه با چند گروه روبرو شده است برخی سودجو که دست به احتکار زده اند، گروهی که توجهی به توصیه ها ندارند و به سفر رفته اند و بخشی که توصیه های بهداشتی را مورد توجه قرار نمی دهند. به نظر شما این رفتار ناشی از چیست؟ و جامعه برای کنترل این رفتار ها چه تمهیداتی نیاز دارد؟
در مواقع بحران، نظام مالیاتی شفاف یاری رسان است
اکثریت کسبه و تجار مسئولیت اجتماعی خود را می فهمند و قصد کمک دارند
اگر پوشش درمانی بخش های زیادی از جامعه را در بر می گرفت گفتگو و حرف شنوی بهتر می شد
ابتدا باید این افراد را تفکیک کرد. در مواردی بحث های اقتصادی وجود دارد. در خبرها آماده بود که در اندونزی نیز چنین مواردی از جمله احتکار ماسک دیده شده چون فرصتی برای کسب سود نامشروع فراهم می شود. نمی توان گفت به طور ۱۰۰ درصد می توان از این مسائل جلوگیری کرد چون نظام اقتصادی شفافی وجود ندارد. در چنین مواردی نظام مالیاتی شفاف که تمام مبادلات مالی را رصد می کند یاری رسان است. ولی بخش قابل توجهی از اقتصاد ما غیر رسمی است و چنین مسائلی را پیش می آورد. اما اکثریت کسبه و تجار مسئولیت اجتماعی خود را می فهمند و قصد کمک دارند، چون آنها خود را بخشی از جامعه می دانند این جامعه همان کشتی است که همه سوار آن هستیم. از این رو به نظر من در کنار برخورد، تشویق کردن اهمیت بالایی دارد باید اصناف و کسبه ای که در این شرایط به مسئولیت اجتماعی خود عمل می کنند مورد تشویق قرار گیرند. بحث آگاهی به برنامه های آموزشی و میزان فراگیر بودن شبکه بهداشت و درمان و ارتباط پزشکان با جامعه بستگی دارد. مساله خصوصی سازی خدمات درمانی و پزشکی به میزان بالایی به تعامل جامعه و شبکه درمانی صدمه زده است و مسئولیت اخلاقی پزشکان دچار ابهام شده است. اگر پوشش درمانی کامل می شد و بخش های زیادی از جامعه را در بر می گرفت گفتگو و حرف شنوی و اطاعت پذیری بهتر می شد. البته عده ای افراد خوشگذران هستند که باید با آنها برخورد کرد و مجازات هایی برای چنین بخشی در نظر گرفته شود. برداشت من این است که این تعداد از شهروندان محدود هستند و اکثریت جامعه با اخلاق و فهیم هستند و رعایت می کنند.
_ آیا شیوع بالای بیماری در ایران از عدم رعایت توصیه ها نشات گرفته است؟
شناسایی تعداد بالای بیماران، نشانه ای از قوت نظام بهداشت و درمان ما است
باید در کنار تیم های پزشکی گروههایی از جامعه شناسان و روان شناسان باشند تا در این مسیر کمک کنند
کلماتی که در ادبیات مسئولین به کار می رود اهمیت دارد، مثلا تعطیلی در میان مردم تهران به معنای رفتن به شمال است
رسانه باید از انحصار خارج شود و افرادی که چهره هایی مردمی تر و یا علمی دارند برای مردم شفاف سازی کنند
با توجه به تغییرات زمین مردم باید بدانند که بحران های دیگری در راه است
شناسایی تعداد بالای بیماران، نشانه ای از قوت نظام بهداشت و درمان ما است. به طور مثال امروز مشخص نیست در کشور هند با آن جمعیت بالا چه خبر است؟! البته ما هم غافلگیر شدیم و در ابتدای امر با وجود هشدار های سازمان بهداشت جهانی بی اعتنایی داشتیم. اما امروز به نظر می رسد روند ها مثبت است و تلاش هایی صورت می گیرد تا این عقب ماندگی ها جبران شود. اما مشارکت مردم همچنان اهمیت بالایی دارد. یکی از موارد تاکید شده در سازمان بهداشت جهانی در رابطه با همین مشارکت ها است. باید در کنار تیم های پزشکی گروههایی از جامعه شناسان و روانشناسان باشند تا در این مسیر کمک کنند با همین مشارکت و همراهی می توان مبارزه را به خوبی پیش برد ولی با شکاف بی اعتمادی و عدم اطاعت و بی توجهی به قوانین و مقررات باعث می شویم ویروس در شعاع بیشتری تاثیر گذار باشد. حتی کلماتی که در ادبیات مسئولین به کار می رود اهمیت دارد. مثلا تعطیلی در میان مردم تهران به معنای رفتن به شمال است ولی وقتی از تعلیق فعالیت ها حرف زدید یعنی تعطیل نکرده ایم ولی فعالیت ها بنا به دلایلی تا زمانی متوقف شده است. این موارد اهمیت بالایی دارد و نمی توان مخاطب را ملامت کرد. در این مسیر رسانه باید از انحصار خارج شود و افرادی که چهره هایی مردمی تر و یا علمی دارند و قابل اعتماد هستند برای مردم توضیح بدهند و موضوع را به خوبی روشن کنند. همچنین سامانه هایی که برای اطلاع رسانی و پاسخ به سوالات مردم راه اندازی شده است این مساله را شفاف سازی کنند. این چالشی ملی است و فقط مساله دولت و حکومت نیست و توان و تاب آوری جامعه نیز به محک کشیده می شود. با توجه به اتفاقاتی که برای کره زمین افتاده است و تغییرات اقلیمی ماجرا تمام نخواهد شد، مردم باید بدانند که بحران های دیگری در راه است. باید توان خود را محک بزنیم و بالا ببریم و برای بحران هایی پیچیده تر از این آماده باشیم. بی شک نشان دادن ضعف می تواند تبعات بدی به همراه داشته باشد.
_ بعد از شیوع کرونا در ایران عده ای انتقادات تندی داشتند که می تواند مردم را بدبین کند آیا نباید با کرونا به عنوان بحرانی جهانی برخورد کرد؟
کرونا مساله ای داخلی نیست و امروز جهان را درگیر کرده است
بحران کرونا نباید فرصتی برای تسویه حساب های سیاسی باشد
خط ایجاد بی اعتمادی در مردم توسط رسانه های خارجی دنبال می شود
کرونا مساله ای داخلی نیست و امروز جهان را درگیر کرده است. توجه به اخلاق در همه جوانب ضروری است. حتی وقتی در حال مبارزه سیاسی هستید باید اخلاق داشته باشید. بحران کرونا نباید فرصتی برای تسویه حساب های سیاسی باشد. چنین برخوردی بی اخلاقی است. در جامعه ای که دچار مشکلی بزرگ است باید برای حل آن کمک کرد و با بی اثر کردن دستورات و ایجاد بی اعتمادی در مردم وضعیتی ایجاد می شود که دود آن فقط به چشم مردم می رود. یقینا انتقادات بجا وجود دارد و ضعف هایی دیده می شود ولی این برهه حساس و سرنوشت کشور و جان آدمها محل این بحث ها و این رفتار ها نیست. البته خط ایجاد بی اعتمادی در مردم توسط رسانه های خارجی دنبال می شود. در داخل نیز پیش برد دیدگاههای سیاسی به هزینه آسیب دیدن مردم بی اخلاقی است. البته این دوره آزمونی واقعی است تا کسانی که به واقع جان مردم و ایران را دوست دارند از کسانی که فقط به فکر منافع خود هستند تفکیک شوند.